Międzynarodowy zespół naukowców zbadał mechanizmy transportu składników odżywczych z wodami lodowcowymi w rejonie lodowca Werenskiolda na Spitsbergenie. Badania wykazały, że zawiesina mineralna niesiona przez wody roztopowe jest bogata w biodostępne formy żelaza, krzemu i fosforu, które mogą zasilać ekosystemy arktyczne i wspierać pochłanianie CO₂. Szczególnie istotne okazało się żelazo w formie ferrihydrytu, które może stymulować rozwój fitoplanktonu, oraz amorficzna krzemionka, niezbędna dla okrzemek.
Wyniki wskazują, że w miejscach, gdzie zachodzi intensywne utlenianie siarczków żelaza, zawiesina jest szczególnie bogata w biodostępne żelazo. Natomiast w rejonach dominowanych przez wietrzenie krzemianów wzrasta zawartość krzemu i fosforu. Ładunek żelaza związany z zawiesiną był aż 42 razy większy niż jego forma rozpuszczona, a dla krzemu – trzykrotnie większy. To pokazuje, że lodowce dolinne, takie jak Werenskioldbreen, mogą być istotnym źródłem składników odżywczych dla arktycznych ekosystemów przybrzeżnych, szczególnie w kontekście postępującego topnienia lodu.
Co więcej, obecność tych składników może wspierać procesy pochłaniania dwutlenku węgla przez organizmy wodne, przyczyniając się do jego sekwestracji w osadach. Lodowce stają się tym samym naturalnym laboratorium, w którym zachodzą procesy wiążące węgiel z atmosfery.
Artykuł opublikowano w czasopiśmie Chemical Geology (IF = 4,2; 140 pkt MNiSW). Badania zrealizowano w ramach projektu FLOURISH (NCN SONATA 17) oraz stypendium NAWA im. M. Bekkera. Współpracowały instytucje z Polski i zagranicy, m.in. Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Śląski, GFZ Potsdam, University of Pennsylvania, UiT, CNR, Ca’ Foscari, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Bazylejski i Freie Universität Berlin.
Stachnik, Lukasz & Hawkings, Jon & Spolaor, Andrea & Stachniak, Katarzyna & Ignatiuk, Dariusz & Sitek, Slawomir & Janik, Krzysztof & Łepkowska (Majchrowska), Elżbieta & Burgay, Francois & Syczewski, Marcin & Segato, Delia & Forjanes, Pablo & Benning, Liane. (2025). Controls of sediment-bound and dissolved nutrient transport from a glacierised metasedimentary catchment in the high Arctic. Chemical Geology. 691. 122940. https://doi.org/10.1016/j.chemgeo.2025.122940
