Ukazały się właśnie dwie publikacje wskazujące na problem wtórnej emisji zanieczyszczeń w trakcie topnienia lodowców:
- „Chemical hazard in glacial melt? The glacial system as a secondary source of POPs (in the Northern Hemisphere). A systematic review”, autorstwa Filipa Pawlaka, Krystyny Kozioł i Żanety Polkowskiej (PG) (dostępny za darmo do 25 maja tutaj)
- „PCBs, HCB and PAHs in the seawater of Arctic fjords – Distribution, sources and risk assessment”, autorstwa Anny Pouch, Agaty Zaborskiej, Mikołaja Mazurkiewicza, Aleksandry Winogradow oraz Kseni Pazdro (IO PAN)
„A diagram of the glacial system with the environmental media potentially storing pollutants”
Dr Krystyna Kozioł tak podsumowuje przegląd:
„Obejmuje on literaturę o elementach środowiska związanych z systemem lodowcowym, od powietrza atmosferycznego po wody odpływające z lodowców, w kontekście zagrożenia uwalnianiem trwałych zanieczyszczeń organicznych (TZO) z wtórnych źródeł. Wiele miejsca poświęciliśmy roli śniegu, aby móc lepiej przewidywać, gdzie problem nasili się lub zmniejszy w przyszłości.
Główne wnioski z artykułu to:
- Po systematycznym przejrzeniu stężeń TZO w systemach lodowcowych półkuli północnej uznaliśmy, że wszystkie cztery klasy rozpatrywanych substacji mogą podlegać wtórnej emisji: pestycydy chlorowcoorganiczne (OCP), polichlorowane bifenyle (PCB), polibromowane difenyloetery (PBDE) i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA).
- Dotychczasowe badania są najbogatsze w Alpach Europejskich, ale wbrew wcześniejszym interpretacjom nie oznacza to, że zanieczyszczenia koncentrują się wokół szerokości geograficznej 45°N.
- Globalny transport TZO i prognozowany rozkład przestrzenny i ilościowy opadów śniegu w przyszłości narażają Arktykę na długoterminowe skutki zjawiska wtórnej akumulacji i reemisji TZO z lodowców.
- W przypadku PCB i WWA, warstwy lodu magazynujące te zanieczyszczenia wyemitowane w przeszłości są stosunkowo grube (nawet 100 m lodu w ekstremalnych przypadkach!) i dlatego uwalnianie z nich TZO może być długoterminowym zagrożeniem.
Niestety, praca Pouch i in. (2021; https://www.sciencedirect.com/…/abs/pii/S0025326X2100014X) ukazała się już po złożeniu naszej do druku, ale wraz z Ademollo i in. (2021, https://www.sciencedirect.com/…/abs/pii/S0025326X20310183) potwierdzają oni, że problem w Arktyce jest zauważalny nawet w skali fiordu, tj. głębokiej zatoki morskiej, to której uchodzą lodowce z lodem odpowiedniego wieku.”
